FIRTINA TAKVİMİ
FIRTINA TAKVİMİ
Denizciler yaşadıkları sahillerde hava durumunu tahmin edebilmek için yüzyıllar boyunca gözlemler yaptılar.
Anadolu yarımadası ve Trakya çevrelerinde bulunan denizlerde oluşan fırtınalar yıllarca gözlemlenmiş ve bir fırtına takvimi çıkarılmıştır.
Fırtınaların tam olarak tarihleri kesin değildir ancak birkaç gün önce veya birkaç gün sonra da olabilirler veya o sene hiç olmayabilirler.
Aşağıda yayınlayacağımız fırtına takvimi Anadolu’ya özel bir takvimdir ve başka ülkeler için geçerli değildir.
Bu takvim ileri tarihli planlamalarınızda, denize açılma hususunda size yardımcı olacaktır.
| TARİH | FIRTINANIN ADI | AÇIKLAMA |
| 02 OCAK | Fırtına (3 gün) | |
| 08 OCAK | Zemheri Fırtınasının başlaması | Zorlu kış şartları başlıyor. Zemheri, TDK bilgilerine göre kara kış anlamı taşır. 22 Aralık tarihinde çıkmakta olan ve yaklaşık 40 gün süren soğuk günleri ifade eder. Zemherinin bir adı da erbaindir (karakış). Erbain Arapça 40 sayısı anlamına gelir ve zemheri esasta 40 gündür. Fakat bazı yörelerde 45 gün olarak kabul edilir. |
| 12 OCAK | Fırtına (2 gün) | |
| 14 OCAK | Karakancalos Fırtınası | Kış cini. Karakancolos sözlükte daha çok çocukları korkutmak için söz edilen, bir çeşit kötülük veya kış cini, umacı, öcü, iblis, cadı, gulyabani benzeri bir tür hayalet olarak tanımlamaktadır. |
| 17 OCAK | Fırtına (2 gün) | |
| 23 OCAK | Fırtına | |
| 25 OCAK | Kış şiddeti Fırtınası | |
| 28 OCAK | Ayandon Fırtınası (2 gün) | Sinop’un Ayancık ilçesine bağlı yeni adı ile Hamamlı Köyü mevkii. Tekneler bu tarihte limana çok zor yanaşır |
| 30 OCAK | Zemherinin Sonu | |
| 31 OCAK | Balık Fırtınası | Balıkların Karadeniz’den Marmara’ya geçtiği tarih |
| 01 ŞUBAT | Hamsi Fırtınası | Hamsinin bol ve olgun olduğu dönem |
| 04 ŞUBAT | Fırtına (3 gün) | |
| 10 ŞUBAT | Fırtına (3 gün) | |
| 13 ŞUBAT | Fırtına | |
| 20 ŞUBAT | 1.Cemrenin Düşmesi (Havaya) | Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla; önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışıdır. Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. |
| 23 ŞUBAT | Fırtına (2 gün) | |
| 27 ŞUBAT | 2. Cemrenin Düşmesi (Suya) | |
| 01 MART | Fırtına | |
| 06 MART | 3.Cemrenin Düşmesi (Toprağa) | |
| 11 MART |
Berdül’aczin Başlaması, Kocakarı Soğukları |
Daha çok yaşlıların etkilendiği kemikleri sızlatan görece soğuklar. Arapça’da “soğuk” anlamına gelen berd ile “yaşlı, ihtiyar kadın” anlamındaki acûz kelimelerinden meydana gelen bir terkip olup “yaşlı kadın soğuğu” demektir. Rûmî takvime göre genellikle 26 Şubat – 4 Mart, milâdî takvime göre ise 11-17 Mart arasındaki günlerde görülen bu soğuklar, Türkiye’de halk arasında daha çok “kocakarı soğukları” adıyla anılır. |
| 12 MART | Hüsun Fırtınası | Husûm Arapça ‘uğursuzluk’ anlamına gelmektedir. Sürekli esen rüzgâr anlamı da vardır. Sekiz gün süren ‘Kocakarı Soğukları’ ile ilgilidir. Kocakarı soğuklarının (berdülacûz) geldiğini bildiren fırtına. Hastalık getirdiğine inanılır. |
| 15 MART | Fırtına | |
| 17 MART | Bardül’aczin sonu | |
| 21 MART | Nevruz (3 dokuzların birincisi) | |
| 23 MART | Koz Kavuran Fırtınası (2 gün) | Kuzey Ege ve Marmara’nın batı kesiminde etkili olan lodos fırtınası. Koz kavuran fırtınası mart ayının 23’ünde başlayan ve genellikle sıcak havayla birlikte tomurcuk açan ağaçlara zarar evren fırtınadır. Kelimenin analizi yapıldığında ise “Koz” Farsça’da ceviz demektir. Koz kavuran da bir nevi “ceviz kavuran” demektir. |
| 26 MART | Çaylak Fırtınası | Kış sonunda veya başında olan öncü/artçı fırtına Kış mevsiminin başında olan fırtına |
| 29 MART | Fırtına | |
| 30 MART | Fırtına (3 dokuzların ikincisi) | |
| 08 NİSAN | Kırlangıç Fırtınası (2 gün) | Kırlangıçların Anadolu’ya geliş zamanı. Adını kırlangıçların gelme zamanından alan bu fırtınası nisan ayının ilk günlerinde görülen fırtınaya verilen isimdir. |
| 09 NİSAN | Fırtına (3 dokuzların üçüncüsü) | |
| 11 NİSAN | Fırtına (2 gün) | |
| 16 NİSAN | Kuğu Fırtınası (3 gün) | Sayılı sert fırtınalardan birisi. Bahar mevsiminde meydana gelen ve tüm yurdu etkisine alan kuğu fırtınası nedeniyle şiddetli rüzgâr ve yağışlı hava, kışı adeta yeniden getirir. |
| 21 NİSAN | Sitte-i Sevr’in başı | Güneşin Sevr burcunda girdiği dönem. Sitte-i Sevir, Nisan ayında yaşanan soğuk günler için verilen bir isimdir. Genellikle altı gün sürmesi nedeniyle ”Boğanın 6 günü” olarak da anılan Sitte-i Sevir, öküz soğuğu olarak da bilinmektedir. Halk takvimine göre, Güneş’in Sevr burcunda yani boğa burcunda olduğu Nisan ayında fırtınaları ile ön plana çıkan altı gününü ifade etmek için kullanılmaktadır. |
| 26 NİSAN | Sitte-i Sevr’in sonu (Güneşin Sevr burcundan çıktığı dönem) | |
| 29 NİSAN | Fırtına (3 gün)
|
|
| 04 MAYIS | Çiçek Fırtınası | Bitkilerin çiçek açtığı dönem |
| 07 MAYIS | Fırtına (2 gün) | Doğu rüzgarları dönemi |
| 11 MAYIS | Mevsimsiz soğuklar (3 gün) | |
| 17 MAYIS | Filizkıran Fırtınası | Bitki filizlerinin kırıldığı yaklaşık 8 şiddetinde fırtına |
| 19 MAYIS | Kokulya Fırtınası (2 gün) | İpek böceğinin kozası, koza örme zamanı |
| 21 MAYIS | Ülker Fırtınası | Ülker Takım Yıldızından gelen Ülker Fırtınası adı halk takviminde yer alan kuvvetli rüzgarları işaret eden bir gündür. Fırtına takviminde 21 Mayıs-22 Mayıs tarihleri arasında 1 gün süreceği ifade edilmektedir. |
| 30 MAYIS | Kabak Meltemi (2 gün) | Yaz sıcakların başlama dönemi Yaz sıcaklarının başlangıcı olarak kabul edilir. |
| 31 MAYIS | Bevarih rüzgarlarının başlaması | Şiddetli sıcak ve rüzgarlar-Samyeli fırtına takvimine göre 31 mayısta başlayıp 10 temmuzda biten rüzgâr çeşidi. Bir diğer adı samyeli olan rüzgâr türü. Doğa takviminde meltem rüzgarları olarak da geçer. |
| 02 HAZİRAN | Fırtına | |
| 03 HAZİRAN | Filiz Koparan Fırtınası (3 gün) | Yaklaşık 8 şiddetinde fırtına |
| 10 HAZİRAN | Ülker Doğumu Fırtınası (3 gün) | Ülker Takım Yıldızının boğa burcunda görülmesi. Ülker veya Süreyya bir açık yıldız kümesidir. Boğa takımyıldızında (Taurus) bulunur. Dünya’ya en yakın açık yıldız kümelerinden ve büyük olasılıkla da en ünlü ve çıplak gözle en iyi görünendir. |
| 22 HAZİRAN | Fırtına | |
| 23 HAZİRAN | Gün dönümü Fırtınası | Güneşin dünyaya en uzak olduğu dönem. Yaz |
| 27 HAZİRAN | Kızıl Erik Fırtınası (2 gün) | Avrupa eriği sınıfında çiçek açma dönemi |
| 01 TEMMUZ | Yaprak Fırtınası | Tüm bitkilerin yapraklandığı yeşil dönem
|
| 03 TEMMUZ | Sam Yelleri | Sıcak rüzgarlar |
| 06 TEMMUZ | Fırtına (2 gün)
|
|
| 09 TEMMUZ | Çark Dönümü Fırtınası (3 gün) | Rüzgâr ve fırtına gökyüzünde tekerlek gibi döndüğü için ‘’çark’’a benzetilir. Çark Dönümü Fırtınası ile üzümlerin olgunlaşmaya başladığı anlaşılır. |
| 10 TEMMUZ | Bevarih rüzgarlarının sonu | Şiddetli sıcak ve rüzgarların sonu |
| 11 TEMMUZ | Fırtına (2 gün) | |
| 16 TEMMUZ | Fırtına (2 gün) | |
| 18 TEMMUZ | Sıcakların artması | |
| 20 TEMMUZ | Gün Dönümü Fırtınası | Güneşin dünyaya en uzak olduğu dönem/Yaz |
| 25 TEMMUZ | Fırtına (2 gün) | |
| 30 TEMMUZ | Kızıl Erik Fırtınası | Avrupa eriği sınıfında meyve verme dönemi |
| 03 AĞUSTOS | Doğum günü Fırtınası | Marmara’da yavru doğumlarının arttığı dönem |
| 14 AĞUSTOS | Fırtına | |
| 17 AĞUSTOS | Fırtına | |
| 19 AĞUSTOS | Fırtına | |
| 20 AĞUSTOS | Fırtına (2 gün) | |
| 23 AĞUSTOS | Sam yellerinin sonu | Sıcak rüzgarların sonu |
| 02 EYLÜL | Mihrican Fırtınası | Sonbaharın başlangıç dönemi |
| 07 EYLÜL | Bıldırcın Geçimi Fırtınası | Poyraz rüzgarları ile Karadeniz’e göç |
| 13 EYLÜL | Çaylak Fırtınası | Kış sonunda veya başında olan öncü/artçı fırtına |
| 19 EYLÜL | Fırtına | |
| 25 EYLÜL | Fırtına | |
| 28 EYLÜL | Kestane Karası Fırtınası | Marmara’da balığın bollaştığı dönem |
| 30 EYLÜL | Turna Geçimi Fırtınası | Turnaların göç zamanı |
| 03 EKİM | Kuş Geçimi Fırtınası | Anadolu’daki son kuşların göç etme dönemi |
| 04 EKİM | Koç Katımı Fırtınası | Sürüden ayrılan koçların sürüye geri salındığı zaman |
| 09 EKİM | Yaprak Dökümü Fırtınası | Doğanın yaprak dökerek kışa hazırlanma dönemi |
| 14 EKİM | Meryemana Fırtınası | Gök gürültülü ve şimşekli, yağış düşüren fırtınalar |
| 17 EKİM | Kırlangıç Fırtınası | Kırlangıçların Anadolu’dan göç zamanı. Ekim ayının 17. gününde kırlangıçların göçü başlar. |
| 18 EKİM | Koz Kavuran Fırtınası | 18 ekimde yaşandığı gözlenen koz kavuran, Kuzey Ege ve Marmara’nın batısındaki lodos fırtınasıdır. |
| 21 EKİM | Bağ Bozumu Fırtınası | Bağlardaki üzümlerin toplanma dönemi |
| 28 EKİM | Balık Fırtınası | Balıkların Marmara denizinden Karadeniz’e geçtiği dönem |
| 02 KASIM | Kuş Geçimi Fırtınası | Anadolu’da kalan son kuşların ayrılma dönemi |
| 07 KASIM | Kasım Fırtınası | |
| 11 KASIM | Mevsimsiz Sıcaklar | |
| 12 KASIM | Lodos Fırtınası | |
| 17 KASIM | Koç Katımı Fırtınası | Sürüden ayrılan koçların sürüye geri salındığı zaman |
| 28 KASIM | Fırtına | |
| 02 ARALIK | Ülker Dönümü Fırtınası | Ülker Takım Yıldızı’nın boğa burcundan ayrılması |
| 04 ARALIK | Fırtına (2 gün) | |
| 06 ARALIK | Kuzey Rüzgarları | |
| 06 ARALIK | Zemheri Fırtınası | Zorlu kış şartları |
| 09 ARALIK | Karakış Fırtınası (2 gün) | |
| 19 ARALIK | Fırtına | |
| 21 ARALIK | Gün Dönümü Fırtınası | Güneşin dünyaya en uzak olduğu dönem. Kış |
| 28 ARALIK | Fırtına | |
| 31 ARALIK | Fırtına |
